What to expect from COP15?

Updated: May 18

Door Cécile Klinguer

[email protected]

Doel van deze conferentie is de aanneming van het wereldwijde biodiversiteitskader voor de periode na 2020 (post-2020 GBF), dat een strategisch overzicht en een wereldwijde routekaart moet bieden voor de bescherming, het herstel en het duurzame beheer van de biodiversiteit tegen 2030.

Het eerste deel van COP15 resulteerde in de Verklaring van Kunming, waarin de ondertekenaars hun doel bevestigden om “de biodiversiteit uiterlijk in 2030 op weg naar herstel te zetten”. Deze verklaring is echter slechts een theoretische verbintenis voor landen om hun ambitie te bepalen. Over de echte doelstellingen, uitvoeringsmiddelen, wettelijke verplichtingen en alle andere bijzonderheden, d.w.z. de eigenlijke inhoud van het GBF na 2020, zal tijdens het tweede deel van COP15 worden onderhandeld.

Het wereldwijde biodiversiteitskader en de theorie van verandering

Het GBF voor de periode na 2020 heeft tot doel een actieplan voor de komende 10 jaar op te stellen, waarin de doelstellingen en de rol van overheden, bedrijven en individuen bij de bescherming van de biodiversiteit worden vastgelegd. Het is gebaseerd op de theory of change, een methode voor het plannen, uitvoeren en beoordelen van maatschappelijke veranderingen, die is aangepast aan de specifieke context van natuurbehoud en -bescherming.

De veranderingstheorie beoogt :

• transformatieve acties uitvoeren om de bedreigingen voor de biodiversiteit te verminderen
• ervoor te zorgen dat de natuur op een duurzame en eerlijke manier wordt gebruikt en in de behoeften van de mensen voorziet
• op de vooruitgang toe te zien door middel van transparante en kwantitatieve maatregelen
• ervoor zorgen dat alle belanghebbenden worden betrokken, d.w.z. naast de regeringen: NGO’s, inheemse volkeren en lokale gemeenschappen, vrouwengroepen, jongeren, alsmede zakelijke en financiële actoren.

De doelstellingen van het wereldwijde biodiversiteitskader

Er wordt reeds verwacht dat in het GBF voor de periode na 2020 enkele belangrijke doelstellingen zullen worden overeengekomen, die tegen 2030 moeten worden bereikt.

De ecosystemen beschermen

In 2019 was wereldwijd slechts 15% van het land en 7% van de zeegebieden beschermd. De doelstelling van het GBF voor de periode na 2020 is om tegen 2030 30% van de planeet te beschermen (de 30×30-doelstelling). Dit doel moet echter verder worden besproken en onderhandeld, aangezien een aantal belangrijke vragen onbeantwoord blijven.

Bijvoorbeeld:

Wat betekent het om “30% van de planeet” te beschermen?

• 30% van de totale oppervlakte van de planeet?
• 30% van het land en 30% van de zee?
• 30% van het grondgebied van elk land?

Hoe zit het met de ecologische kwaliteit van beschermde gebieden?

• Hoe wordt omgegaan met het risico dat landen gebieden van gering ecologisch belang beschermen om de doelstelling te halen?
• Hoe kan de ecologische kwaliteit van een gebied worden beoordeeld?
• Hoe zit het met de inheemse bevolking die in deze gebieden woont?

Deze vragen moeten tijdens COP15 – deel 2 in Kunming worden behandeld voordat een akkoord tussen de landen kan worden bereikt.

Acties uitvoeren

Ecosysteembenaderingen worden door het Verdrag inzake biologische diversiteit (VBD) gedefinieerd als maatregelen waarbij “biodiversiteit en ecosysteemdiensten worden gebruikt als onderdeel van een alomvattende aanpassingsstrategie om mensen te helpen zich aan te passen aan de nadelige gevolgen van klimaatverandering“. Deze maatregelen genieten de voorkeur van sommige biodiversiteitsdeskundigen omdat zij zowel de klimaatverandering als de erosie van de biodiversiteit kunnen helpen aanpakken met klimaatgerichte middelen (die momenteel omvangrijker zijn dan die voor het behoud van de biodiversiteit). Mangroves in kustgebieden fungeren bijvoorbeeld als koolstofputten die bijdragen tot de bestrijding van klimaatverandering. Tegelijkertijd stelt het herstel van de mangrove lokale gemeenschappen in staat te profiteren van de ecologische diensten die zij leveren – bescherming tegen overstromingen en stormen, viskwekerijen, enz.

Sommige NGO’s en regeringen van ontwikkelingslanden vrezen echter dat deze op ecosystemen gebaseerde maatregelen kunnen bijdragen tot “koolstofkolonialisme“, d.w.z. dat ontwikkelde landen deze maatregelen gebruiken om hun emissiereductiedoelstellingen te omzeilen door hoofdzakelijk koolstof op te slaan op inheems grondgebied in ontwikkelingslanden en de plaatselijke bewoners te onteigenen.

Het GBF voor de periode na 2020 zal deze kwestie moeten aanpakken om te bepalen hoe, door wie, waar en wanneer ecosysteembenaderingen kunnen worden toegepast.

Meer financiële middelen voor de natuur

Volgens de eerste versie van het GBF voor de periode na 2020 zou wereldwijd jaarlijks 700 miljard dollar extra nodig zijn voor de bescherming en het herstel van de biodiversiteit.

Naar verwachting zullen de onderhandelingen nu leiden tot een nauwkeuriger vaststelling van de financiële bijdrage van elk land. Voorlopig hebben sommige landen al toezeggingen gedaan:

• China zal een fonds van 230 miljoen dollar oprichten voor biodiversiteit
• Japan zal 17 miljoen dollar toevoegen aan zijn bestaande fonds
• Het VK heeft 274.000 dollar extra toegezegd aan het vrijwillige trustfonds van het CBD.
• Frankrijk heeft toegezegd 30% van zijn huidige klimaatfinanciering om te buigen naar biodiversiteit

De vraag hoe de bescherming van de biodiversiteit moet worden gefinancierd, is uiteraard van cruciaal belang. Het tweede deel van COP15 wekt grote verwachtingen en hoop, aangezien deze kwestie vooralsnog vrijwel onopgelost is (de vereiste 700 miljard dollar is nog lang niet bereikt).

Wat de EU beoogt

De Europese Unie heeft zich ertoe verbonden tijdens de bijeenkomst in Kunming te onderhandelen over strengere doelstellingen. Ten eerste houdt haar interpretatie van de 30×30-doelstelling in dat tegen 2030 30% van het land en 30% van de zee moet worden beschermd. Daarnaast wil de EU ervoor zorgen dat de resterende 70% op duurzame wijze wordt gebruikt, ten gunste van de lokale gemeenschappen. Met name de kwestie van de genetische hulpbronnen moet worden aangepakt. Sinds 1992 is elk land eigenaar van de genetische hulpbronnen op zijn grondgebied, hetgeen betekent dat :

• elk land kan beslissen over de toegang tot deze hulpbronnen en het gebruik ervan door andere landen
• de voordelen van onderzoek of innovatie op basis van deze hulpbronnen moeten worden gedeeld met het grondgebied waar het genetisch materiaal is gewonnen

Met de toenemende digitalisering en globalisering wordt het echter steeds moeilijker om deze regelgeving te handhaven. Genetische informatie is nu vrij beschikbaar op het internet, en veel (ontwikkelde) landen stellen dat de gegevens inderdaad gedeeld moeten worden. Landen met een rijke voorraad genetisch materiaal maar zonder informatie-instrumenten of innovatiecentra eisen echter dat de voordelen waartoe hun hulpbronnen leiden (meestal vaccins en geneesmiddelen) worden gedeeld. Er is een werkgroep opgericht, onder leiding van Noorwegen en Zuid-Afrika, om deze kwestie te bespreken en ervoor te zorgen dat dit billijke uitwisselingsmechanisme in het komende decennium ten uitvoer wordt gelegd.

Conclusie

COP15 in Kunming in april is een cruciale bijeenkomst voor de biodiversiteit, waarvan de natuurbescherming voor het komende decennium afhangt. Er kunnen ambitieuze doelstellingen worden aangenomen, maar deze moeten worden ondersteund door een sterk engagement van de landen en een duidelijk actiekader voor alle belanghebbenden. Er wordt veel verwacht van het Global Biodiversity Framework voor de periode na 2020, vooral omdat de vorige doelstellingen, de Aichi Biodiversity Targets uit 2010, niet zijn gehaald…

Als u advies zoekt over hoe u de impact van uw activiteiten op de biodiversiteit kunt beoordelen en beheren, neem dan contact op met Cécile Klinguer ([email protected]), Consultant in Environmental Intelligence bij Greenfish.